Na początku zeszłego tygodnia informowaliśmy o wywiadzie, którego Minister Sprawiedliwości, Adam Bodnar, udzielił tuż po wyborach prezydenckich. Minister zadeklarował przy tej okazji między innymi, że dopóki nie wygaśnie kadencja sędziowskiej części obecnej Krajowej Rady Sądownictwa, to nie będzie ogłaszał nowych konkursów na stanowiska sędziowskie.
Powyższa zapowiedź Ministra, zgodna zresztą z jego dotychczasowymi działaniami, oznacza zupełne nieliczenie się Ministra z dobrem obywateli, którzy, ze względu między innymi na znaczną liczbę wakatów na stanowiskach sędziowskich, będą narażeni (właściwie już są, ale będą jeszcze bardziej) na przewlekłość postępowań z ich udziałem.
Należy w tym miejscu przypomnieć, że zgodnie z art. 45 ust. Konstytucji:
Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.
Podobne prawo jest zawarte również w art. 6 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka:
Każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym albo o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej.
Nie powinno zatem dziwić, że zapowiedź Ministra Bodnara spotkała się z natychmiastową krytyką. W szczególności wczoraj (11 czerwca 2025 r.), Krajowa Rada Sądownictwa przyjęła uchwałę, w której wezwała Ministra Bodnara do natychmiastowego obwieszczenia o wolnych stanowiskach sędziowskich. W uchwale tej między innymi wskazano, że:
Minister Sprawiedliwości od wielu miesięcy nie udziela Krajowej Radzie Sądownictwa informacji na temat wolnych etatów sędziowskich, których liczba może obecnie wynosić ponad 1000 w całym kraju.
KRS przypomniała również, że:
Nieogłaszanie konkursów na stanowiska sędziowskie od grudnia 2023 r. jest sprzeczne z ustawowym obowiązkiem […].
– istotnie, zgodnie z art. 20a § 4. Prawa o ustroju sądów powszechnych:
O wolnych stanowiskach sędziowskich Minister Sprawiedliwości obwieszcza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
Podkreślono przy tym, że takie działanie Ministra:
uderza w podstawowe prawa obywateli do szybkiego rozpoznawania spraw, narusza zaufanie obywateli do Rzeczypospolitej Polskiej i prowadzi do całkowitej obstrukcji fundamentów państwa, jakim jest także wymiar sprawiedliwości.
Rada stwierdziła również, że, jeśli Minister będzie kontynuował swoją obstrukcję w powyższym zakresie i nie będzie wykonywał swoich ustawowych obowiązków, to jego działanie będzie:
sprzeczne z zasadą służby organów państwa wobec obywateli i doprowadzi w najbliższym czasie do destrukcji wymiaru sprawiedliwości, na co Krajowa Rada Sądownictwa, jako strażnik niezależności sądów, nie może się zgodzić.
Powyższa sytuacja została najlepiej podsumowana przez przedstawicieli Stowarzyszenia „Prawnicy dla Polski” we wpisie na ich profilu na platformie X:
W świetle art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, zapewniającego każdemu prawo do sądu, a także art. 178 ust. 1 Konstytucji RP, który nakłada na państwo obowiązek rzetelnego wymiaru sprawiedliwości, KRS słusznie zwróciła się dziś do Ministra Bodnara o niezwłoczne ogłoszenie ponad 1 000 wolnych stanowisk sędziowskich. Brak obsady tych etatów prowadzi do wydłużenia postępowań sądowych, ogranicza dostęp obywateli do niezawisłego i bezstronnego sądu oraz negatywnie wpływa na skuteczność ochrony praw jednostki. Wprowadzenie nowych konkursów na stanowiska sędziowskie jest zatem nie tylko wyrazem realizacji konstytucyjnych postanowień, lecz także koniecznym krokiem w kierunku usprawnienia funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Z perspektywy obywateli i całego systemu prawnego priorytetem powinno być uzupełnienie kadry sędziowskiej w możliwie najkrótszym terminie, tak aby zapewnić niezakłócone wykonywanie władzy sądowniczej oraz wzmocnić zaufanie społeczne do organów wymiaru sprawiedliwości.
Można wyrazić jedynie nadzieję, że Minister Bondar jak najszybciej albo zaprzestanie powyższej działalności, nie tylko sprzecznej z jego ustawowymi obowiązkami, ale też istotnie godzącej w prawa obywateli i zarazem destrukcyjnej dla całego wymiaru sprawiedliwości – albo zrezygnuje ze sprawowanej przez siebie funkcji.
Źródło ilustracji: Adobe Stock.
