- Do Ordo Iuris coraz częściej trafiają sygnały o niezgodnym z prawem kwestionowaniu prawa powoływania się przez personel medyczny na klauzulę sumienia. Dzieje się to głównie w związku z odmową uczestniczeniu w czynnościach prowadzących do aborcji.
- W związku z tym narastającym problemem Instytut Ordo Iuris wysłał do szpitali wyjaśnienia dotyczące korzystania z wolności sumienia przez pracowników placówek medycznych, którzy zgodnie z prawem odmawiają udziału w aborcji.
- W piśmie przypomniano m.in., że Trybunał Konstytucyjny stwierdził, iż wolność sumienia musi być respektowana niezależnie od tego, czy istnieją przepisy ustawowe ją potwierdzające.
- Ordo Iuris wskazuje też, że wydane przez byłą Minister Zdrowia wytyczne dotyczące wykonywania aborcji nie mają charakteru wiążącego.
Wydane przez byłą Minister Zdrowia Izabelę Leszczynę w sierpniu 2024 r. wytyczne w sprawie przepisów dotyczących możliwości przeprowadzania aborcji oraz dokonane przez tę samą minister zmiany w rozporządzeniu w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej stały się powodem błędnej – proaborcyjnej – interpretacji przepisów prawnych określających warunki przerywania ciąży, co doprowadziło też do zachowań niezgodnych z prawem i Konstytucją RP. Wadliwa interpretacja prawa „narzucona” zespołom medycznym pod groźbą sankcji finansowych doprowadziła m.in. do zabójstwa dziecka (Felka) w 9. miesiącu ciąży w szpitalu w Oleśnicy.
Konsekwencją bezprawnych działań Minister Leszczyny jest także godząca w wolność sumienia pracowników szpitali praktyka ograniczania możliwości korzystania z klauzuli sumienia. Chodzi o sytuacje, kiedy przedstawiciele zawodów medycznych uchylają się zgodnie z prawem od uczestniczenia w czynnościach budzących moralny sprzeciw, w tym głównie aborcji. Wiele zgłoszeń dotyczących ograniczania im tę możliwość trafia dziś do Ordo Iuris.
Dostrzegając płynące z tej sytuacji zagrożenia dla konstytucyjnej wolności sumienia i konstytucyjnego prawa do ochrony życia, Instytut wystosował do szpitali z oddziałami ginekologiczno-położniczymi pismo wyjaśniające podstawowe zasady korzystania przez personel medyczny z klauzuli sumienia w kontekście przerywania ciąży. Ordo Iuris przypomina, że zmiany w przepisach dokonane przez byłą Minister Zdrowia w najmniejszym stopniu nie wpłynęły na kształt powszechnie obowiązującego prawa regulującego warunki przerywania ciąży oraz korzystania z konstytucyjnej wolności sumienia.
„Wytyczne nie mają charakteru wiążącego, a ponadto zawierają informacje nieprawdziwe, niezgodne z przepisami powszechnie obowiązującego prawa, przez co wprowadzające w błąd”, wskazano w piśmie.
Ponadto, Ministerstwo Zdrowia twierdziło, że klauzula sumienia dotyczy jedynie lekarzy. Ordo Iuris zauważa, że „zgodnie z prawem, każdy może odmówić działania niezgodnego z jego sumieniem (sprzeciw sumienia) w ramach przysługującej mu konstytucyjnej wolności sumienia, w tym pracujące w szpitalu pielęgniarki i położne”. Instytut przypomina także wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 7 października 2015 r., w którym podkreślono, że wolność sumienia jest gwarantowana każdemu, przy czym nie ma znaczenia, czy zostało to wyartykułowane w ustawie.
W tym samym orzeczeniu TK zauważył, że możliwość skorzystania ze sprzeciwu sumienia nie dotyczy tylko bezpośredniego wykonywania czynności nieakceptowalnych danej osoby, ale także podejmowania działań pośrednio prowadzących do skutku sprzecznego z sumieniem.
Jak wskazuje Instytut, efektem wprowadzenia wytycznych jest bezprawne wykonywanie w polskich szpitalach aborcji z przyczyn psychicznych.
„W szpitalach wykonuje się nielegalne w Polsce aborcje pod pozorem działań koniecznych dla ratowania zdrowia psychicznego kobiet. Chociaż zgodnie z aktualną wiedzą medyczną aborcja nie jest środkiem terapeutycznym w problemach psychicznych, w niektórych szpitalach stosuje się ją jako metodę «leczenia» dolegliwości psychicznych, często także na podstawie niezweryfikowanych «zaświadczeń»” – zauważa Ordo Iuris.
Instytut przypomniał również w piśmie, że oferuje bezpłatną pomoc prawną w sprawach dotyczących korzystania z wolności sumienia.
Źródło ilustracji: iStock.
